نفقه

نفقه: با سلام در این مبحث قصد داریم راجب نفقه یا در زبان عامیانه خرجی و تبعات حقوقی و کیفری عدم پرداخت آن به گفت و گو بپردازیم.

مطابق ماده 1106 قانون مدنی نفقه زن در عقد دائم بر عهده شوهر است و نشوز زن مانع استحقاق نفقه خواهد بود.

نفقه عبارتند از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا ، اساس منزل، و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض ماده 1107 قانون مدنی

البته آنچه که در ماده 1107 آمده تمثیلی است به این معنی که میتواند شامل موارد دیگر هم باشد نه اینکه تنها اینها در قانون ذکر گردیده پس حصری است خیر شامل هر چیزی است که بر حسب عرف مورد احتیاج زن باشد جزو نفقه است.

نکته قابل توجه و جالب راجب نفقه این است که در تعیین نفقه وضعیت و احتیاجات زن به طور متعارف ملاک است نه وضعیت مرد!!!! و اینکه وضعیت زن در خانواده پدری ملاک است نه در خانواده تشکیل شده “وجود اختلاف”

تصرفات زن در اموالی که به عنوان نفقه تملک می کند هر گاه بر خلاف متعارف و به زیان شوهر باشد سوء استفاده از حق تلقی شده و موجب مسئولیت مدنی است.

از ویژگی های نفقه زن می توان چند مورد را نام برد از جمله: نفقه زن مقدم بر نفقه اقارب است.زن می تواند نفقه گذشته خود را مطالبه کند در حالی که اقارب فقط نسبت به نفقه آینده خود میتوانند مطالبه ای داشته باشند.نفقه زن مشروط به تمکن مرد و نیاز زن نیست در حالی که نفقه اقارب مشروط به فقر خویشاوند و تمکن منفق است.در تعیین مقدار نفقه زن ، وضعیت اقتصادی شوهر در نظر گرفته نمی شود اما در نفقه اقارب تکلیف به انفاق در حدی است که منفق در وضع معیشت خود دچار مضیقه نشود.نفقه زن تکلیف یکجانبه شوهر است و زن هیچگاه مکلف به دادن نفقه به شوهر خود نمی باشد اما نفقه اقارب یک تکلیف متقابل است.طلب زن بابت نفقه طلب ممتاز است و در صورت عدم کفایت اموال شوهر در پرداخت دیون بر سایر بدهی های او حتی بر بدهی های عمومی مثل مالیات مقدم است.

نکته قابل توجه در این بحث این است که نفقه زوجه و اولاد بر دینی که دارای وثیقه عینی است مقدم نخواهد بود.

حال این بحث مطرح می گردد که در صورتی که شوهر نفقه زن خود را بنا به هر دلیل پرداخت نکند چه ضمانت اجرایی در این مورد برای شوهر وجود دارد؟

ضمانت اجرای مدنی نفقه زن: الزام شوهر به انفاق از طریق دادگاه.در صورت عدم امکان الزام به تادیه نفقه اعم از اینکه در نتیجه امتناع شوهر و در دسترس نبودن اموال او باشد یا ناتوانی در پرداخت نفقه زن حق درخواست طلاق را دارد.

برای مطالبه نفقه زن صرف اثبات نکاح توسط زن کافی است و اثبات تمکین ضروری نیستو شوهر باید دلیل نشوز را به عنوان دفاع به دادگاه بدهد تا از پرداخت نفقه رهایی یابد.

در اختلاف راجع به پرداخت نفقه، شوهر مدعی است و باید پرداخت را اثبات نماید.

ضمانت اجرای کیفری نفقه زن:

مطابق ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 : هر کس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه 6 محکوم می شو. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.

در این مقاله سعی بر این گردید کلیه نکات کلیدی مربوط به نفقه ذکر گردد. امید است که از مباحث گفته شده نهایت استفاده را ببرید.

برگرفته از حقوق مدنی دکتر مهدی فلاح

برای اطلاع از مهر یا مهریه ۱ اینجا کلیک کنید.