شروط ضمن عقد نکاح : عقد نکاحی که منعقد می‌شود ممکن است دارای شروطی باشد که در ذیل مختصرا به آن می پردازیم:

شروط ضمن عقد نکاح به سه مورد قابل تقسیم است: 1ـ شرط صحیح 2ـ شرط باطل و غیر مبطل3ـشرط باطل و مبطل

شروط صحیح ضمن عقد نکاح شامل شرط صفت شرط نتیجه و شرط فعل است.شرط صفت به این معنی که وجود صفت خاصی در یکی از زوجین شرط شده باشد مثل اینکه شرط شود زوجه دارای مدرک فوق لیسانس باشد یا زوج دارای فلان شغل خاص باشد مثلا پزشک و اگر این شرط محقق نیابد ایجاد حق فسخ برای مشروط له را میکند ماده 1128 ق.مدر واقع ضمانت اجرای تخلف ازین شرط حق فسخ می باشد.شرط نتیجه  به شرطی گفته می شود که تحقق امری در خارج شرط شود مثل شرط وکالت برای طلاق به نفع زوجه. ضمانت اجرای شرط نتیجه حق مطالبه خسارت از مشروط علیه هست نه فسخ! در قواعد عمومی قرارداد ها ضمانت اجرای عدم حصول نتیجه اعطای حق فسخ به مشروط له است اما در نکاح چون تخلف از شرط نتیجه صریحا از موجبات فسخ به شمار نیامده است نمیتوان قائل به فسخ شد.سومین شرط صحیح، شرط فعل می باشد به این معنی که اقدام یا عدم اقدام به فعلی بر یکی از طرفین یا شخص ثالث شرط شود ماده 234 ق.م. مثلا در نکاح شرط شود که شوهر زن خود را در شهر معینی سکنی دهد یا از شهر معینی خارج نکند.

طبق نظر مشهور فقهای امامیه شرط عدم نزدیکی صحیح است زیرا نکاح دارای اهداف و اغراض متعددی می باشد و نزدیکی تنها هدف و مقتضای ذات نکاح نیست پس این شرط در هیچ جا منع نشده و بر خلاف نظم عمومی هم نیست پس میتواند به عنوان شرط فعل قرار گیرد. ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل در ابتدا اجبار مشروط علیه به ایفای شرط از طریق دادگاه و در صورت عدم امکان اجبار و امکان انجام شرط توسط دیگری فراهم نمودن موجبات انجام شرط به خرج ملتزم توسط دادگاه. و در صورت عدم امکان اجبار و نیز عدم امکان اجرای شرط توسط دیگری بر خلاف قواعد عمومی قراردادها که به مشروط له حق فسخ می دهد در عقد نکاح متعهد له تنها می تواند از طرف قرارداد مطالبه خسارت کند.

شرط باطل و غیر مبطل یا بی فایده و نامشروع شرطی است که خلاف قواعد آمره باشد.شرط نامشروع همانند شرط نا مقدور و بی فایده باطل است اما سبب بطلان عقد نمیشود.برخی مصادیق شرط نامشروع میتوان  شرط اسقاط حق نفقه زن، شرط آزادی کامل زن در اعمال و معاشرتهای خود شرط انحصار حق طلاق با زن شرط اسقاط حق حضانت یا ولایت شوهر بر اطفال و شرط اعطای ریاست خانواده به زن  را نام برد.

شرط باطل و مبطل عقد که خود به دو نوع شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد و ذات عقد تقسیم میگردد.شرط خلاف مقتضای ذات عقد شرطی است که با آنچه ذات و طبیعت عقد نکاح اقتضا می کند منافات داشته باشد.از انجایی که نکاح یک قرارداد غیر مالی است تنها شرط مورد بررسی،شرط خلاف مقتضای ذات عقد است.مثل شرط عدم انجام وظایف زوجیتتوسط زن یا شوهر یاشرط عدم ایجاد رابطه زوجیت که که باطل است و عقد نکاح را نیز باطل می کند. شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد شروطی هستندکه اگر نکاح به طور مطلق و بدون قید واقع شوداموری را اقتضا می کند مثل مقتضای اطلاق عقد نکاح که حق تعیین مسکن با مرد باشد لذا شرط اختیار تعیین مسکن توسط زوجه صحیح است.

برای اطلاع از شرایط نکاح اینجا رو کلیک کنید.

فهرست مطالب